İsmet İnönü, Atatürk'ün ölümü üzerine 11 Kasım 1938'de cumhurbaşkanlığına seçildi. Cumhurbaşkanlığının yanı sıra CHP umumi başkanlığına da getirildiğinden yönetim üzerinde geniş yetki sahibi oldu. CHP'nin 26 Aralık 1938'de toplanan I. olağanüstü kurultayında partinin "değişmez umumi başkan"ı seçildi. Ayrıca kendisine Millî Şef ön adı verildi.
Cumhurbaşkanı seçilmesinden derhal sonra başlayan II. Dünya Savaşı (1939-1945) döneminde İnönü, ülkeyi savaştan ırak tutmaya çalıştı. Savaş yıllarındaki ekonomik ve toplumsal sıkıntılar ise, dönemin unutulmayan mirası olarak kaldı. Hasan Ali Yücel öncülüğünde yürütülen Köy Enstitüleri kurma çalışmaları da bu döneme rastlamaktadır.