Karın ağrısı, kusma, iştahsızlık gibi belirtilerle ortaya çıkan, gastrit, ülser gibi hastalıklar yalnız yetişkinlerde değil çocuklarda da görülebilen önemli bir sağlık sorunu. Ülsere neden olan helicobacter pylori adı verilen bakteri, çocuklarda da yaygın olarak bulunuyor. Çocuk Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Mualla Akışık, bu bakterinin bulaşmasının engellenmesi için çocukların ağızlarına yakın bölgelerden öpülmemesini ve aynı kaşıktan tadarak yemek yedirilmemesini öneriyor.

Peptik ülser hastalığı olarak adlandırılan; mide, ince bağırsağın başlangıç kısmı olan oniki parmak bağırsağının iç yüzeyinde yara şeklinde ortaya çıkan sorunlar her 100 kişiden onunda görülebiliyor. Helicobacter Pylori adı verilen bir bakteri peptik ülsere neden olan etkenlerin başında geliyor. Ancak bu bakterinin dışındaki faktörler de ülsere yol açabiliyor. Aspirin, ibuprofen ve naproxen gibi ağrı kesici ilaçların yanısıra kafa travması, yanıklar, ağır enfeksiyonlar ve fiziksel strese bağlı faktörler de ülser oluşumuna yol açabiliyor.

Ülser yeni doğan döneminde bile görülebiliyor. Uzun yıllar Amerika?da çocuklarda görülen mide ve bağırsak hastalıkları konusunda çalışan Acıbadem Carousel Hastanesi Çocuk Gastroenteroloji uzmanı Dr. Mualla Akışık, yeni doğan döneminde ülserlerin çoğunun midede görüldüğünü belirtiyor. Dr. Akışık, ??Yenidoğan dönemindeki ülserler sekonder karakterdedir, yani enfeksiyon, travma gibi nedenlere bağlı ortaya çıkar. 1 ay ile 6 yaş arasında da mide ülserleri oniki parmak bağırsağı ülserlerinden daha sıktır. Ergenlikle birlikte oniki parmak bağırsağındaki ülserler daha fazla sıklıkta görülmeye başlar?? diye konuşuyor.

Ülserin belirtileri: Peptik ülser hastalığının belirtileri aslında son derece tipik. Ancak çocuklarda bu belirtilerin kolayca tanınması mümkün olmuyor. Bunun nedeninin çocukların sorunlarını tam olarak anlatamamasından kaynaklandığını vurguluyan Dr. Mualla Akışık, şöyle devam ediyor;
??Örneğin çocuklar sorulduğunda ağrının karakterini söyleyemeyebilirler ve çoğu göbek çevresini işaret ederler. Küçük çocuklarda ve bebeklerde huzursuzluk, yemekten sonra ağlama nöbetleri ve demir eksikliğine bağlı kansızlık, peptik ülser hastalığı belirtileri olabilir.??
Bu yüzden ailelerin son derece dikkatli olması gerekiyor. Karın ağrısı, peptik ülser hastalığının en sık görülen belirtisi. Dr. Mualla Akışık, yanma şeklinde olan karın ağrısının genellikle yemeklerden 2-3 saat sonra ortaya çıktığını, yemek yedikten sonra azaldığını belirtiyor ve ekliyor:
??Ağrının şiddetiyle bazen çocuklar gece uykudan uyanabilirler. Kusma, kanam, iştahsızlık, kilo kaybı diğer belirtiler arasındadır.??

Tanı nasıl konulur?
Günümüzde peptik ülserin tanısının konulmasında en fazla kullanılan yöntemlerin başında endoskopi var. Bu yöntemle ülser direkt olarak görüldüğü gibi, doku biyopsisi alınarak bakterilerin üreyi parçalaması esasına dayanan hızlı üreaz testiyle hasta girişim odasından çıkmadan Helicobacter Pylori tanısı konulabiliyor. Dr. Mualla Akışık, bakterinin mikroskopta görülmesi ve kültür yoluyla üretilmesi sayesinde kesin tanının konulduğunu belirtiyor ve devam ediyor;
??Diğer tanı yöntemleri kanda bakteriye karşı oluşan antikorların bulunması ve nefes testidir. Bu testte hastaya içinde özel bir karbon atomuna bağlı üre olan bir sıvı içirilir. Helicobacter pylori?nin üreyi parçalaması sonucu karbon atomu akciğerlerden solunumla birlikte atılır.??

Tedavisi nasıl yapılır?
Çocuklarda görülen ülserin tedavisinde de erişkinlerin tedavisinde izlenen yol izleniyor.
Sindirim sistemindeki helicobacter pylori?yi öldürmek için uygun antibiyotikler, mide iç yüzeyini koruyan ilaçlar kullanılıyor. Ancak bu ilaçların tek başlarına kullanıldığında etkili olmadıklarını hatırlatan Dr. Mualla Akışık şöyle konuşıyor:
??En etkili tedavi iki antibiyotik ve bir anti-asit ilacının 2 hafta süre ile birlikte kullanılmasıdır. Hasta ilaç tedavisine yanıt vermediğinde ve kanama, delinme ya da mide çıkışında darlık gibi komplikasyonlar oluştuğunda ameliyat gerekir.??

Çocukların bu tip hastalıklardan korunmasında ailelere ve büyük rol düşüyor. Helicobacter Pylori?nin nasıl bulaştığı kesin olarak bilinmiyor. Ancak ağızdan ağıza ya da Helicobacter Pylori ile enfekte olan dışkının eller, yiyecek ve su ile bulaşması sonucu geçtiği ileri sürülüyor. Bu nedenle her banyodan sonra ve yemekten önce ellerin iyice yıkanmasına özen gösterilmesi gerekiyor. Dr. Mualla Akışık, çocukların ağız bölgesine yakın öpmemeye dikkat edilmesini ve aynı kaşıktan tadarak yedirme alışkanlıklarından vazgeçilmesinin de ülsere neden olan bu bakterinin bulaşmasını engelleyebileceğini hatırlatıyor.